Choroba czarnych mateczników
Wirus choroby czarnych mateczników (BQCV- black queen cell virus) po raz pierwszy został wyizolowany z zamarłych larw i poczwarek matecznych. Uznano go za przyczynę zamierania czerwiu matecznego. Chore larwy są bladożółte, mają mocny, podobny do woreczka oskórek. Przypominają larwy dotknięte chorobą woreczkową. Ściany mateczników z zamarłymi larwami ciemnieją.
Objawy chorobowe widoczne są głównie w hodowlach matek na początku sezonu hodowlanego. Wirus stwierdzany jest w dużych ilościach u robotnic zarażonych pierwotniakiem Nosema. Powoduje on znaczne skrócenie życia pszczół. Przebieg nosemozy u pszczół zakażonych wirusem jest znacznie cięższy i częściej prowadzi do śmierci owada. Często pszczelarzy dziwi fakt, że rodziny silnie porażone pasożytem Nosema apis żyją, podczas gdy inne ze znacznie słabiej nasiloną nosemozą zamierają. Często przyczyną takiej sytuacji jest właśnie infekcja BQCV, która skracając życie zakażonych pszczół, powoduje ich śmierć zanim zostaną zastąpione przez nowe pokolenie.
Pszczoły zbieraczki często są zaatakowane przez tego wirusa, szczególnie w maju i w czerwcu. Wirus BQCV przenoszony jest z pokarmem. Ilość wirusa maleje wraz z nadejściem lata, w miarę jak maleje stopień zakażenia rodzin przez Nosema apis.
Inne choroby i czynniki chorobotwórcze o podobnych objawach
- choroba woreczkowa – zamarłe larwy wyprostowane, pożółkły oskórek larw, pociemniała część głowowa;
- zaziębienie czerwiu – pociemniały larwy wyprostowane;
- nieostrożne postępowanie z matecznikami w 11 dniu rozwoju matki (1 dzień przedpoczwarki – histoliza), może prowadzić do zamierania larw na tym etapie rozwoju.