Rasy i linie pszczoły miodnej

Hodowane przez nas pszczoły należą do gatunku pszczoła miodna właściwa (Apis mellifera). W obrębie tego gatunku wyróżniamy kilka odmian geograficznych, zwanych rasami. W Polsce, prócz naturalnie występującej pszczoły środkowoeuropejskiej hoduje się pszczoły kraińskie, które są najliczniej utrzymywaną rasą oraz kaukaskie, włoskie i krzyżówki różnych ras.

Środkowoeuropejska

Rasa miodna, mało rojna, o słabym rozwoju wiosennym, odporna na choroby, doskonale przystosowana do naszego klimatu, do lat 60-tych ubiegłego wieku występująca w ok. 80% pasiek. Pszczoła ta jest dość duża, o ciemnym ubarwieniu. Ma charakterystyczny, krótki języczek. Do jej wad należy duża płochliwość i agresywność.

Kaukaska

Wyjątkowo pracowita, tworzy niezbyt silne rodziny, które mocno kitują gniazda, czysta rasowo jest pszczołą łagodną. Masowo pojawiła się w Polsce w latach 60-tych ubiegłego wieku. Krzyżując się z pszczołą środkowoeuropejską potrafiła dawać 5 razy więcej miodu niż miejscowe pszczoły. Po skrzyżowaniu z innymi rasami pszczół, w drugim pokoleniu staje się agresywna. Pszczoła o ciemnym pancerzu i szarym owłosieniu, posiada najdłuższy języczek, co pozwala jej na zbiór nektaru z kwiatów o długich kielichach.

Kraińska

Cechą charakterystyczną jest intensywny rozwój i duża rojliwość. Rozpowszechniana od lat 80-tych ubiegłego wieku, dzisiaj najpopularniejsza w Polsce. Pszczoła niejednolicie ubarwiona, posiada dość długi języczek. W wyniku prowadzonych prac hodowlanych, uzyskano łagodne linie o małej rojliwości.

Włoska

Pochodzi z Półwyspu Apenińskiego. Od pozostałych ras hodowanych w Polsce, wyróżnia się jasnych ubarwieniem, z żółtymi paskami na odwłoku. Jest to pszczoła łagodna, nierojliwa, niepłochliwa, dobrze trzyma się plastrów w czasie przeglądów. Łatwo wyszukuje nowe pożytki. Matki czerwią intensywnie i wydajnie, aż do zimy, przez co rodziny osiągają bardzo dużą siłę.
Wadą tej rasy jest niska odporność na choroby, skłonność do rabunków i błądzenia.
Z powodu długiego czerwienia, zużywają w czasie zimowli dużo pokarmu, dlatego w naszych warunkach klimatycznych wymagają pozostawienia większej ilości zapasów zimowych. Niestety słabo zimują.
Ze względu na swoje zalety pszczoła włoska posłużyła do wyhodowania wielu nowych ras pszczół.

Buckfast

Została wyhodowana w Anglii, w latach 20. XX w. w wyniku skrzyżowania 7 ras pszczół: A. m. ligustica (Północne Włochy), A. m. mellifera (Wielka Brytania), A. m. mellifera (Francja), A. m. anatolica (Turcja) i A. m. cecropia (Grecja). Buckfast zawiera geny również dwóch ras pszczół afrykańskich – A. m. sahariensis i A. m. monticola.

Robotnice buckfast są duże lub średnie, wyróżniają się żółtymi paskami na odwłoku. Jest to pszczoła nierojliwa, łagodna, bardzo dobrze znosząca zimowlę. Główną zaletą buckfasta jest pracowitość. Pszczoła ta dynamicznie i szybko buduje dużą i silną rodzinę, która utrzymuje maksymalną efektywność przez całą wiosnę i lato. Dość dobrze sprawuje się na wczesnych pożytkach. Jedną z głównych cech buckfastów jest niska skłonność do rójki. Wykazuje odporność na chorobę roztoczową. Do wad należą: płochliwość i skłonność do rabunków.
Matki pszczele buckfast czerwią obficie – nawet do 3 000 jaj dziennie – dlatego jest to znakomita pszczoła do powiększania pasieki i tworzenia nowych rodzin, odkładów pszczelich. Jej niekorzystną cechą jest również to, iż przy krzyżówkach z pszczołą miejscową, w dalszych pokoleniach mogą stać się bardzo agresywne.
Pamiętajmy zatem by nie rozmnażać jej w swoich pasiekach a matki sprowadzać z pasiek hodowlanych.